ELIMU BURE NI NZURI LAKINI YAFAA ITAZAMWE VIZURI

 

 

ELIMU BURE NI NZURI LAKINI YAFAA ITAZAMWE VIZURI

Na mchambuzi wako Richard priva zalala

Ningependa kuchukua nafasi hii kuipongeza serikali kwa jitihada inazozichukua katika kuhakikisha kila mtanzania anapata fursa ya elimu.

Kama tujuavyo swala la elimu ni jambo muhimu sana kwa maendeleo ya uchumi wa  nchi yoyote duniani.

Mataifa makubwa duniani kama Marekan,Uingereza na China yameweza kuwekeza vizuri katika elimu ambayo imechochea kukua kwa teknolojia Kafka nchi hizo .Kukua kwa teknolojia kumepelekea ukuaji mkubwa wa uchumi katika nchi hizo. Hivyo ni naweza kusema kuwa pasipo kuwekeza katika elimu taifa haliwezi pata maendeleo yoyote.

Historian ya utoaji was elimu nchi hii baada ya kupata uhuru ilikuwa ni utoaji wa elimu kwa wananchi pasipo kutozwa mojakwamoja. Bali kodi za wananchi zilizo kusanywa ndizo zilitumika kugharamia elimu. Wanafunzi enzi hizo walikwenda mashuleni na kupata vifaa vya shule kama daftari na kalamu .

Miaka ilivyoendelea ikaletwa Sera ya kuchangia huduma yaani cost sharing ili kuipunguzia mzigo serikali na wanachi kuchangia katika gurudumu la maendeleo ya nchi.

Kutokana na wazazi wengi hasa wa vijijini kuwa na hali ngumu ya kiuchumi serikali ilipinguza ada. Kutoka elfu arobaini hadi elfu ishirini kwa sekondari za kutwa na elfu sabini kwa shule za bweni.

Mbali na kupunguza ada lakini bado wazazi walipata mzigo mkubwa kuchangia michango mbali mbali ambayo kimsingi ilizidi hata ada za shule.

Mfano w michango hiyo ni

Dawati taluma, tahadhari, rimu , chakula kwa shule za kutwa ambazo wanafunzi walikua wanakula mashuleni.michango ya maabara na  ujenzi wa madarasa.

Mbali na hapo wanafunzi wa bweni walihitajika kugharamia mchango wa umeme walitakiwa pia wawe na vifaa kama  majembe mafyekeo pamoja na mashuka magodoro ,ndoo na sanduku la chuma la kuhifadhia vifaa vyao. Ukipiga Mahesabu vitu vyote hivyo utapata gharama kubwa sana  kumpa mzazi mzigo mkubwa.

Hii iliwapekekea wazazi wengi washindwe kumudu ghaeama za kusomesha na wengi wao wakafikia hatua ya kutowapeleka watoto shule. Wengine walidiriki kuwaambia watoto wao wasifanye vizuri mtihani ya mwisho wa darasa la saba kuingia kidato cha kwanza.

kwa shule za msingi hasa za mijini wanfunzi walilazimishwa kubeba pesa za twisheni na mitihani ya kila wiki .

Faida za elimu bure.

Ø  Elimu pasipo malipo itawsaidia wazazi wengi kuwapeleka watoto wao shule kwani wamepunhuziwa mzigo mzito wa ada  na michango mashuleni

Ø  Wanafunzi waliokuwa wanashindwa kipa ada za mitihani ya taifa hadi kupekekea kufungiwa matokeo yao sasa hawatapatwa na kadhia hiyo tena.

Ø  Idadi ya wanafunzi kwenye shule za sekondaei itaongezeka kwani wazazi hawana tena kisingizio cha kutowapeleka shule watoto.

Ø  Serikali itakua imefikia malengo take ya kuwawezesha watoto wengi wa kimasikini kupata elimu ya sekondari ambayo ni muhimu kwa maisha yao na maendekeo ya nchi kwa ujumla.

Ø  Kuzibwa kwa mianya ya ufisadi uliokua ukifanywa mashuleni na walimu wa kuu pamoja na bodi za shule kwa kutumia vibaya michango ya madawati ,taaluma na ujenzi wa madarasa.

Changamoto za elimu bure

Japo serikali kwania njema imeamua kutoa elimu bure kwa wanachi wake lakini mpango huu kwanamna Moja ama nyingine unakabiliwa na changamoto nyingi.

Kwanza pesa ambazo zinapelekwa mashuleni kama fiidia ya ada na capitation grant ni kidogo ukilinganisha na matumizi ya shule

Shule nyingi zimeajili wafanya kazi kama walinzi ambao wanatakiwa walipwe kila mwezi .Matumizi ya maji na umeme ,shule sasa zinatakiwa kulipia mitihani ya ndani na ile ya kikanda kama moko ambayo hapo kabla wanafunzi walikuwa wanachangia. Halafu utakuta shule imepewa laki saba,.nane hadi milioni nakupangiwa matumizi yote mfano kuchapa mitihani, kulipa walinzi,matengengenezo madogomadogo kulipia maji , umeme.

 Ambapo ukiangalia kiuhalisia she kwa mzwezi matumizi ya shule ni makubwa kuliko hizo pesa.

Mfano shule nyingi za sekondari zina uhaba wa walimu wa sayansi hivyo zimeajili walimu wa masomo hayo wa part time kwa kutumia michango toka kwa wazazi.  Serikali kwa kukataza michango halafu inatoa pesa kidogo maana take ni kuwa shule zitashindwa kuwalipa walimu hawa na matokeo yake wanafunzi watashindwa kusoma masomo haya.

Changamoto nyingine ni kuwa walimu ambao nao ni wadau wakubwa wa elimu hawajafikiriwa. Mazingira ya kufundishia ni mabovu. Walimu hawalipwi stahiki zao mfano hawapandishwi madaraja kwa wakati hawapewi pesa zao za likizo wana malimbikizo makubwa ya madeni wanayoidai serikali.hivyo katika lengo la serikali la kuboresha elimu itakua vigumu kwakua watoaji wa  elimu hiyo hawana morali ya kufanya kazi.

Mishahara midogo hawan nyumba za kjishi wala posho za nyumba hawana posho kama katika kada zingine za utumishii

Maoni

Serikali katika kuboresha elimu inapaswa iangalie pande zote yaani wanafunzi wazazi na walimu .

Kero za walimu zitatuliwe ili walimu wafanye kazi kwa bidii na kuweza kuinua kiwango cha elimu. Serikali iache siasa katika elimu  isiwe inaingilia sana taaluma hii kwa kufanya maamuzi yaliyoelemea kujinufaisha kisiasa. Wanasiasa na watumishi waliopewa dhamana ya kusimamia elimu na walimu waache kuwanuanyasa walimu na badala yake wajikite katka kutatua kero zao.

Pia serikali iongeze uwekezaji katika elimu kwa maana kiwango kinachowekeza sasa katika elimu ni kidogo ukilinganisha na uhitaji uliopo.

Na Richard  priva zalala

Email Richard.priva@gmail.com